Family Card - Person Sheet
Family Card - Person Sheet
NameFoekje Dillema , 27033
Birth18 Sep 1926, Burum, Holland
Death5 Dec 2007, Kollum, Holland
Occupationatlete
FatherPieter Dillema , 27535 (1898-)
MotherSybrigje van Straten , 27684 (1900-)
Notes for Foekje Dillema
IK BEN IN HET BEZIT VAN DE EXTRACT-PERSOONSLIJST VAN HET CENTRAAL BUREAU VOOR GENEALOGIE.

LEEUWARDER COURANT, D.D. 19 JUNI 1950:
SPORTFEEST VAN GROTE ALLURE.
200 M. : FOEKJE BREEKT FANNY’S RECORD.
Twee landgenoten beheersten op deze Olympische Dag de nummers vrouwelijke athleten. Fanny Blankers-Koen en Foekje Dillema, de gevestigde ster van de laatste jaren en de opkomende kracht, die echter niet - tot veler teleurstelling - tegen elkaar uitkwamen. Fanny Blankers-Koen bewees in prachtige vorm te zijn door de 100 yards af te leggen in 10.9 sec., slechts 0.1 sec. boven het wereldrecord, dat op haar naam staat . . . . . .
 . . . . . . De grote verrassing zou echter komen op de 200 meter hardlopen. Foekje Dillema had de vijfde baan geloot, Dorothy Manley de binnenbaan. Als een duvel uit een doosje, zo sprong de Friese athlete uit de holes weg. De start is bij  Foekje Dillema zeker niet het best verzorgde onderdeel van haar lopen, maar het vlotte vertrek verraste iedereen. Voorts ontwikkelde zij in de bocht een zeer hoog tempo, dat zij, komend op het rechte gedeelte, nog wist op te voeren met kleine krachtige passen. Haar voorsprong op de andere loopsters was inmiddels reeds zo groot geworden, dat de Friezin onbedreigd zou gaan winnen. Helaas was haar finish niet geheel correct, zij raakte even haar balans kwijt en kwam ietwat scheef door de finish, hetgeen haar zeker op 0,2 sec. is komen te staan. Hetgeen des te meer te betreuren viel, aangezien Foekje Dillema de bijzonder fraaie tijd van 24.1 sec. had laten noteren, een nieuw Nederlands record en de beste tijd na het wereldrecord op deze afstand, hetwelk op naam staat van Stella Walasiewicz (Polen) met 23.6 sec. daterend van 1935. Het Nederlandse record stond op naam van Fanny Blankers-Koen met 24.2 sec. gemaakt in 1948, het Olympische jaar. Zonder onderlinge strijd had Foekje Dillema in het gevecht tegen het horloge Fanny Blankers-Koen een nederlaag bezorgd, een record ontnomen waartoe men het Friese meisje op dit ogenblik nog niet in staat had geacht.

LEEUWARDER COURANT, D.D. 13 JULI 1950:
FOEKJE DILLEMA OOK IN GRONINGEN ONWEERSTAANBAAR.
 . . . . . . Foekje Dillema had geen tegenstand op de 100 meter, ook nu liet zij Xenia Stadt de Jong ver achter zich, hetgeen de tijden, 12.3 voor Foekje en 12.9 voor Xenia ook wel uitwijzen . . . . . .
 . . . . . . Op de 100 meter estafette dames kregen we tenslotte nog de volledige Nederlandse landenploeg, bestaande uit Xenia Stadt de Jong, Nel Vos, Foekje Dillema en Fanny Blankers-Koen aan het werk te zien. Het publiek kon hier volop genieten van het verbazingwekkende lopen van de beide laatsten. Hierbij leken de anderen stil te staan. Jammer, dat de wisseltechniek nog te wensen overliet; het is wenselijk om dat spoedig beter onder de knie te krijgen; een belangrijke factor, waaraan niet genoeg aandacht kan worden besteed.

LEEUWARDER COURANT, D.D. 14 JULI 1950:
FOEKJE DILLEMA UIT DE BAAN?
De medische commissie van de K.N.A.U. heeft gisteren aan Foekje Dillema geadviseerd niet deel te nemen aan de damesathletieklandenwedstrijd, welke Zondag te Carcassonne worden gehouden. Tevens is haar ontraden voorlopig aan wedstrijden deel te nemen.
De Telegraaf zegt zelfs, dat het er naar uit ziet, dat zij voor de wedstrijdsport verloren is.

LEEUWARDER COURANT, D.D. 7 DECEMBER 2007:
FOEKJE DILLEMA (1926-2007)
DE ONGEWENSTE RIVALE VAN FANNY BLANKERS.
Leeuwarden - Haar atletiekcarrière duurde maar enkele jaren, in juli 1950 verdween ze abrupt van het toneel, maar ze bleef altijd 'de grootste concurrente van Fanny Blankers-Koen'.
Foekje Dillema is deze week op 81-jarige leeftijd overleden in Meckama State in Kollum.
De uit Burum afkomstige atlete wint bij toeval een hardloopwedstrijd in Buitenpost, meldt zich aan als lid van atletiekclub Vitesse uit Leeuwarden en wordt in 1948 Fries en noordelijk kampioen op de 100 meter. In 1949 verslaat ze met haar club in een estafettewedstrijd het team van Fanny Blankers-Koen, de grote ster van de Olympische Spelen van 1948 in Londen.
Ze blijft winnen, ook in internationale wedstrijden zoals in 1949 in het befaamde White City Stadium in Londen, waar ze de eretitel 'athlete of the match' krijgt. Haar hoogtepunt is de Olympische Dag op 18 juni 1950. Voor 60.000 mensen in het Olympisch Stadion in Amsterdam, onder wie koningin Juliana en prins Bernhard, verbetert ze op de 200 meter Fanny Blankers' record op de 200 meter tot 24,1 seconde.
De twee komen niet tegen elkaar uit in de baan en dat zal er ook nooit van komen. Wel komen de twee topatletes in de zomer van 1950 samen in actie tijdens een estafettewedstrijd in Groningen. "Hierbij leken de anderen stil te staan", schrijft de Leeuwarder Courant op 13 juli 1950.
Na de wedstrijd in Amsterdam moet Dillema van de atletiekunie een dubieuze en zeker in die dagen als beschamend ervaren seksetest ondergaan, omdat er getwijfeld wordt of ze wel 100 procent vrouw is. Spottend spreekt men van 'Foekje Dilemma'. Om Dillema zonder argwaan over te halen zich te laten keuren, worden nog enkele atletes opgeroepen. Met Fanny's uitspraak: "Ik loop niet tegen een vent" is Dillema's vonnis geveld. Ze wordt uit de nationale ploeg gezet en al haar uitslagen verdwijnen uit de boeken.
In het boek 'Een koningin met mannenbenen' over Fanny Blankers-Koen beschrijft auteur Kees Kooman hoe Fanny met behulp van haar man en trainer Jan Blankers, destijds een ongenaakbare autoriteit in de atletiekwereld, haar grootste concurrente zonder enig mededogen liet elimineren.
In een ander boek, '130 jaar atletiek in Nederland', beschrijven Aad Heere en Bert Kappenburg hoe weinig chique dat ging: Dillema staat op 13 juli 1950 op het punt om met de Nederlandse ploeg naar Carcassonne af te reizen voor een landenwedstrijd tegen Frankrijk. Op het perron in Utrecht krijgt ze van officials te horen dat ze uit de ploeg is gezet. Totaal van de kaart gaat Dillema naar huis. Haar weergaloze sprintcarrière is ten einde.
Ze leidde daarna een teruggetrokken leven in Burum, maar trainde nog wel lokale sportclubs. Van rehabilitatie bij de atletiekunie is het nooit gekomen. Zelf wilde ze nooit meer een woord vuil maken aan de affaire. Rust was haar meer waard dan eerherstel.

LEEUWARDER COURANT, D.D. 13 DECEMBER 2007:
GESPREK ATLETIEKUNIE EN FAMILIE DILLEMA.
KOLLUM - Voorzitter Rien van Haperen van de Koninklijke Nederlandse Atletiek Unie (KNAU) bespreekt vandaag met de familie van Foekje Dillema de mogelijkheid tot eerherstel van de vorige week overleden atlete uit Burum. De familie Dillema eist dat de besmeurde atlete, die haar atletiekcarrière in 1950 abrupt moest beëindigen omdat een omstreden seksetest zou hebben uitgewezen dat ze geen vrouw was, volledig gerehabiliteerd wordt.
De KNAU gaf gisteren in deze krant aan open te staan voor een gesprek. De familie nam contact op met de atletiekunie. Foeke Dillema, de neef van de atlete die zaterdag in haar geboorteplaats Burum begraven is, vindt dat alle uitslagen van Foekje Dillema in de annalen van de atletiekunie terug dienen te keren. "Se hat it rûn, it bewiis is der”, aldus Foeke Dillema.
Burgemeester Bearn Bilker van de gemeente Kollumerland gaat zich sterk maken voor een gedenkteken voor Foekje Dillema in haar geboorteplaats. Bilker denkt daarbij vooralsnog niet aan een straatnaam, maar iets tastbaars als een maquette met daarop de naam van de overleden atlete.
Foeke Dillema gaf gisteren in een reportage van Omrop Fryslân iets prijs van de gevoelens van zijn tante, die tijdens haar leven niet over het haar aangedane onrecht wilde praten. Haar medailles gaf ze weg. "Ik ha meimakke dat der in wekker troch de keamer fleach as Fanny Blankers-Koen op 'e tillevyzje wie. De haatgefoelens sieten djip by har", aldus Foeke Dillema.
Blankers-Koen en met name haar man en atletiektrainer Jan Blankers zou de kwade genius zijn achter het op een zijspoor zetten van Foekje Dillema. De Burumse was eind jaren veertig een serieuze concurrente van de viervoudig olympisch kampioene van de Spelen van Londen in 1948.

LEEUWARDER COURANT, D.D. 14 DECEMBER 2007:
FAMILIE DILLEMA TEVREDEN MET REHABILITATIE.
KOLLUM - Foekje Dillema uit Burum, de vorige week overleden oud-atlete wier carrière door een omstreden seksetest in de knop werd gebroken, krijgt toch eerherstel. Dat heeft de Atletiekunie afgesproken met Foeke Dillema, haar neef. "We binne hjir bliid mei", zegt hij. De gemeente Kollumerland denkt inmiddels aan het maken van een herdenkingsplaquette. Foekje Dillema stierf vorige week donderdag op 81-jarige leeftijd. Ze nam 'het geheim van haar sekse' mee in haar graf.
Directeur Rien van Haperen van de Atletiekunie heeft gisteren beloofd dat haar resultaten zoals een Nederlands record op de 200 meter van 24,1 seconden in 1950 opnieuw in de boeken worden opgenomen. Archivaris Chris Konings uit Drachten gaat uitzoeken aan welke wedstrijden de atlete deelnam. Van Haperen heeft tevens aan de familie excuses aangeboden voor de wijze waarop de Atletiekunie de atlete aan haar lot had overgelaten na de omstreden seksetest.
In januari zal er namens de Atletiekunie nog een bos bloemen op haar graf worden gelegd. "De Atletykuny kaam sels mei de foarstellen", zegt Dillema . . . . . . . .
. . . . . . . . Ze weigerde verder over haar topsportverleden te praten. Bij leven wilde ze volgens haar neef ook nooit iets van eerherstel weten. "At ik der oer begûn , sei se altyd 'dat nukt me niks'", vertelt Dillema. "Mar ynwendich wist ik wol better. Se doarste it gewoan net oan, it hat djip sitten".
Volgens Van Haperen heeft de bond de laatste twaalf, dertien jaar geprobeerd met Foekje Dillema in contact te treden. “Om de zaken in het reine te trekken. Want volgens de huidige stand van de wetenschap zou ze gewoon een vrouw zijn geweest”. De seksetest die ze in 1950 moest ondergaan bestond er volgens hem uit dat 'een dokter gewoon naar haar geslacht moest kijken'. Daarbij zou dus een 'onregelmatigheid' zijn vastgesteld.
Van Haperen is niet van plan om verder uit te laten zoeken hoe de omstreden test uiteindelijk tot stand kwam. Boze tongen beweren dat Jan Blankers, de echtgenoot en coach van Fanny, de hand hierin zou hebben gehad. Hij zou het niet hebben kunnen verkroppen dat er in Friesland een natuurtalent was opgestaan dat sneller was dan zijn echtgenote.
Een jaar na haar eerste wedstrijd won Dillema in een estafette van de onverslaanbaar geachte Blankers-Koen. Haar werd voorspeld dat ze in 1950 Europees kampioene zou worden. Zo ver kwam het niet.
Op 18 juni vestigde ze in het Olympisch Stadion haar Nederlandse record op de 200 meter en werd ze opgeroepen voor de seksetest. Op 13 juli volgde de allergrootste vernedering toen ze zonder pardon uit de ploeg werd gegooid.

BEGRAVEN OP DE GEMEENTELIJKE BEGRAAFPLAATS TE BURUM.
IK BEN IN HET BEZIT VAN DE GRAFFOTO.
Last Modified 21 Apr 2021Created 22 May 2024 using Reunion for Macintosh