HISTORISCHEKRINGHUIZEN.NL:
32E JAARGANG / NUMMER 2 / MEI 2011
WIE WAS GESIENA REGTDOORZEE?
Het is een bekend gebouw in Huizen: het restaurant ‘De Haven van Huizen’ aan de oude haven. In de lange voorgevel van dit gebouw is aan de rechter kant een steen gemetseld met het volgende opschrift:
DE EERSTE STEEN GELEGD DOOR GESIENA REGTDOORZEE, PD 12 MAART 1859
Het is bekend dat dit gebouw is gebouwd als haringrokerij, of hangen. In het interieur zijn nog enkele kleine deuren te zien, die toegang gaven tot de zogenaamde rookhokken, waarin de haring werd gerookt tot bokking. Bekend is ook dat in deze hangen jarenlang het visverwerkingsbedrijf was gevestigd van de firma Jacob Boor (Oëmpien). Maar de naam Boor staat niet op deze eerste steen. Wel de naam Regtdoorzee, een naam die in Huizen geheel onbekend is.
Bij onderzoek naar de vroege geschiedenis van de haven ben ik achter de volgende gegevens gekomen: Gesiena Regtdoorzee was de kleindochter van Reinder Pieters Regtdoorzee. Hij was in de jaren vijftig van de negentiende eeuw een bekende haringkoopman in Amsterdam. Hij was daar lid van de Doopsgezinde Broederschap, een kleine, liberaalchristelijke kerkgemeenschap, waartoe veel welgestelde en ontwikkelde mensen behoorden. Reinder was geboren in het jaar 1796 in Nieuwe Pekela in de provincie Groningen. Deze Reinder had twee zoons: Pieter (geb. 1823) en Jan ( geb. 1825). Op 7 april 1854 beviel Pieters vrouw, Wilhelmina Catharina Hersvelt, in Amsterdam van een dochter: Gesiena. Volgens haar geboorteakte van 10 april was Pieter ‘thans afwezig’. Hij was namelijk zeeman en dus voor zijn beroep veel op zee. Op de ‘grote vaart’? Op een haringlogger op de Noordzee? De kleine Gesiena werd vernoemd naar Pieters moeder, Gesiena van Wielen, de toen al overleden vrouw van Reinder. Het meisje zal in het dagelijks leven wel Geesje (of Sientje) zijn genoemd, zoals veel vrouwen in die tijd. Gesiena verloor al op jonge leeftijd haar vader. In januari 1859 – ze was toen vier jaar – overleed vader Pieter, waarschijnlijk op zee.
Bijna vijf jaar was het Amsterdamse meisje Gesiena toen ze aan de, toen nog bijna geheel onbebouwde, haven van Huizen stond. Daar ging zij op 12 maart 1859 de eerste steen leggen voor de nieuwe bokkinghangen van haar opa. Het was zaterdag. De vissers waren thuis en de haven lag vol met schuiten. Het dorp liep uit.
Waarom was het Gesiena, die deze eerste steen moest leggen? Uit de genoemde familiegegevens wordt dit wel een beetje duidelijk. Kort nadat de oudste zoon van de familie was overleden, werd er weer een nieuw begin gemaakt. Het leven ging door en de kleine Gesiena was daar het symbool van. Met de nieuwe hangen in Huizen breidden de zaken van de familie zich uit. Drie jaar later wordt zoon Jan Regtdoorzee in Amsterdam vermeld als een belangrijke viskoopman.
Opmerkelijk is dat de eerste bedrijven aan de haven, die in 1854 in gebruik was genomen, werden gevestigd door ondernemers uit Amsterdam: de scheepswerf door de heren Boelen en Boissevain en de rokerij door de heer Regtdoorzee. Beide bedrijven startten in 1859, vijf jaar na de opening. Niet door Huizers dus. Zou het kunnen zijn, dat op dat tijdstip het kapitaal, de vakkennis en/of de ondernemingszin, die nodig zijn voor het beginnen van een groter bedrijf, in het kleine dorp Huizen nog niet beschikbaar waren?
Leersum, Dick Schaap
Met dank aan mw. M. Clarenburg van het Stadsarchief Amsterdam.

Op 16 juni 2021 maakte ik een foto van deze eerste steen.
Gesiena legde deze steen slechts 2 maanden ná haar vader’s overlijden.

GEMEENTE AMSTERDAM, STADSARCHIEF, GEBOORTEAKTE BEKEKEN:
Index 3/9v.
Vader Pieter zijnde thans afwezig.

WIEWASWIE.NL:
Bruidegom: Dirk van Zuijlen
Beroep: houtkoper
Geboorteplaats: Amsterdam
Leeftijd: 27
Bruid: Gesiena Regtdoorzee
Geboorteplaats: Amsterdam
Leeftijd: 22
Vader van de bruidegom: Dirk van Zuijlen
Moeder van de bruidegom: Jacoba Bakker
Vader van de bruid: Pieter Regtdoorzee
Moeder van de bruid: Wilhelmina Catharina Hersvelt
Gebeurtenis: Huwelijk
Datum: 19-10-1876
Gebeurtenisplaats: Amsterdam
Documenttype: BS Huwelijk
Erfgoedinstelling: Noord-Hollands Archief
Plaats instelling: Haarlem
Collectiegebied: Noord-Holland
Aktenummer: Reg.11 fol. 86v
Registratiedatum: 19-10-1876
Akteplaats: Amsterdam

HUWELIJKSBIJLAGEN BEKEKEN OP FAMILYSEARCH.ORG:
Netherlands, Noord-Holland, Civil Registration, 1811-1950/Amsterdam (huwelijksbijlagen/Huwelijksbijlagen 1876, part 2/Image 253-260 of 2443:
Gesiena is geboren op 7 april 1854 te Amsterdam.

Datum- en plaats van overlijden staan vermeld in de bijlagen bij de huwelijksakte van dochter Wilhelmina <> Johannes Noordtzij, Apeldoorn, d.d. 6 augustus 1903.