NameArtitius Sijbrandus (Syb) Talma , 143031
Birth17 Feb 1864, Angeren, Holland
Death12 Jul 1916, Haarlem, Holland
Occupationdominee/politicus
Spouses
Marriage20 Jan 1888, Dordrecht, Holland
Notes for Artitius Sijbrandus (Syb) Talma
WIKIPEDIA:
Aritius Sybrandus (Syb) Talma (Angeren, 17 februari 1864 – Haarlem, 12 juli 1916) was een Nederlands dominee en politicus.
Talma, van Friese afkomst, was de zoon van de D. Talma-Hekkelaar en A.W.L. Talma, toen Nederlands Hervormd predikant te Angeren. Op 24-jarige leeftijd werd hij predikant te Heinenoord (1888-1891), daarna in Vlissingen (1891-1895) en Arnhem. Na zijn politieke loopbaan werd hij opnieuw predikant (Bennebroek, 1914-1916) en veldprediker (1914-1916). Talma overleed in 1916 op 52-jarige leeftijd in het Diaconessenhuis te Haarlem.
ASTALMASTICHTING.NL:
ALGEMENE DOELSTELLING
De doelstelling van de A.S. Talmastichting is in artikel 2 van de statuten als volgt omschreven:
1. De stichting stelt zich ten doel het financieel of op andere daartoe geschikte wijze ondersteunen van:
a. de bij de voorheen bestaande stichting: StichtingTalma Zorginstellingen aangesloten stichtingen en instellingen, te weten:
– Verpleeghuis Talma Hûs te Feanwâlden;
– Woonzorgcentrum Talma Hoeve te Feanwâlden;
– ZorgcentrumTalma Hiem te Balk;
– Verpleeghuis Talma Hof te Emmeloord;
– Zorgcentrum Talma Haven te Urk;
– Woonzorgcentrum Talma Borgh te Apeldoorn.
ASTALMASTICHTING.NL:
WIE WAS A.S. TALMA?
In de eerste helft van de twintigste eeuw begon heel langzaam het besef te ontwaken dat verzorging bij invaliditeit, ouderdom, ziekte of werkloosheid niet charitatief en diaconaal moest gebeuren. Op grond van de wettelijke regelingen moest iedereen rechten op een dergelijke verzorging van overheidswege kunnen laten gelden. Ook tot het protestants-christelijke volksdeel drong dit besef door.
Een centrale rol in deze materie speelde dominee A.S. Talma, die van 1908 tot 1913 minister was van Landbouw, Nijverheid en Handel en in deze functie de stoot gaf tot de sociale wetgeving.
Aritius Sybrandus Talma werd als zoon van een Friese predikant geboren in 1864 te Angeren. Zelf volgde hij eveneens een theologische opleiding aan de Universiteit van Utrecht en hij werd Nederlands Hervormd predikant in Heinenoord, Vlissingen en Arnhem. Mede door zijn schoonvader die in Dordrecht een rijstpelmolen bezat, was Talma onder de indruk gekomen van de sociale wantoestanden rond de eeuwwisseling, met name voor de arbeiders.
Hij sloot zich aan bij het Christelijk Sociaal Congres, met enige aarzeling. Het betekende namelijk dat hij moest instemmen met de koers van Abraham Kuyper, de politiek leider van de Anti Revolutionaire Partij, en deze koers was zo geheel anders dan zijn Nederlands Hervormde achtergrond.
Vanaf 1895 trad A.S. Talma politiek steeds meer in de openbaarheid als lid van de Anti Revolutionaire Partij. Hij maakte zich in deze jaren samen met Kuyper sterk voor het algemeen mannenkiesrecht.
In 1901 stond A.S. Talma tijdens de Tweede Kamerverkiezingen kandidaat in het kiesdistrict Tietjerksteradeel. Zijn opponent was de socialist mr. P.J. Troelstra. Volgens het districtenstelsel, het toenmalig kiessysteem, werd uit elk district één afgevaardigde gekozen in de Tweede Kamer. Na een felle verkiezingsstrijd won Talma.
A.S. Talma werd in 1908 minister en zijn productie was enorm: arbeidswetten, octrooiwetten, radenwetten en verzekeringswetten. Zijn sociale wetten brachten hem geregeld in conflict, vooral met zijn eigen achterban, die hem als ‘rode dominee’ betitelde. Voor de socialisten daarentegen gingen zijn wetten niet ver genoeg. De Talma-wetten bleven na het aftreden van het kabinet in 1913 eerst liggen. Ds. Talma speelde toen geen rol van betekenis meer. Hij werd predikant in Bennebroek en overleed in 1916 op 52-jarige leeftijd. In 1918 volgde een eerbetoon door de arbeiders van Patrimonium en het CNV in de vorm van een monumentaal grafmonument op het kerkhof naast de Hervormde Kerk te Bennebroek.
Samenvattend kan gesteld worden dat A.S. Talma aan de wieg heeft gestaan van een aantal voorzieningen die door anderen moest worden doorgevoerd vanwege zijn vroege dood in 1916: de eerste ouderdomsvoorziening, de 8-urige werkdag, de 45-urige werkweek, de verplichte ziektekostenverzekering,de landarbeiderswet en het verbod op arbeid van kinderen onder de 14 jaar.
Door de ouderdomswet waren er financiële mogelijkheden aanwezig om de bejaarden gezamenlijk in één huis te laten wonen, waarbij de ouderdomsrente als basis kon dienen bij de exploitatie. In 1928 werd in Veenwouden de ‘Christelijke Vereniging tot verzorging van Ouden van Dagen, Talma Rustoorden’ opgericht met als doel huisvesting, voeding en verzorging van hulpbehoevende ouderen. Ter ondersteuning aan de herinnering van de oorsprong van de instelling ontvingen alle Talma-instellingen in Veenwouden, Balk, Emmeloord, Urk en Apeldoorn in de jaren negentig een plaquette voor de eigen ontvangsthal met daarop het profiel van dominee Talma.
GELDERSARCHIEF.NL:
Geboorte Artitius Sijbrandus Talma, 17-02-1864
Aktenummer: 18
Aktedatum: 17-02-1864
Akteplaats: Bemmel
Geboortedatum: 17-02-1864
Geboorteplaats: Angeren (Lingewaard)
Kind: Artitius Sijbrandus Talma
Geslacht: Man
Moeder: Duifje Hekelaar
Beroep: zonder beroep
Vader: Alijdus Warmoldus Lambertus Talma
Leeftijd: 28
Beroep: predikant
Aktesoort: Normaal
Toegangsnummer: 0207 Burgerlijke stand Gelderland, dubbelen
Inventarisnummer: 6316
WIEWASWIE.NL:
Bruidegom: Aritius Sijbrandus Talma
Geboorteplaats: Bemmel
Leeftijd: 23
Bruid: Margaretha van Schaardenburg
Geboorteplaats: Zwijndrecht
Leeftijd: 21
Vader van de bruidegom: Alijdus Warmoldus Lambertus Talma
Moeder van de bruidegom: Duifje Hekelaar
Vader van de bruid: Jan Gerrit van Schaardenburg
Moeder van de bruid: Jannigje Rolloos
Gebeurtenis: Huwelijk
Datum: 20-01-1888
Gebeurtenisplaats: Dordrecht
Documenttype: BS Huwelijk
Erfgoedinstelling: Regionaal Archief Dordrecht
Plaats instelling: Dordrecht
Collectiegebied: Zuid-Holland
Aktenummer: 8
Registratiedatum: 20-01-1888
Akteplaats: Dordrecht
Aktesoort: Huwelijksakte
WIEWASWIE.NL:
Overledene: Aritius Sijbrandus Talma
Geboorteplaats: Bemmel
Geslacht: Man
Leeftijd: 52
Vader: Alijdus Warmuldus Lambertus Talma
Moeder: Duifje Hekelaar
Echtgenoot: Margaretha van Schaardenburg
Geslacht: Vrouw
Gebeurtenis: Overlijden
Datum: 12-07-1916
Gebeurtenisplaats: Haarlem
Documenttype: BS Overlijden
Erfgoedinstelling: Noord-Hollands Archief
Plaats instelling: Haarlem
Collectiegebied: Noord-Holland
Aktenummer: 12
Registratiedatum: 18-07-1916
Akteplaats: Bennebroek